Τηλ: 210 6029006 - Κιν: 697 3546407 ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ 55 - ΠΑΙΑΝΙΑ

Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι, τη σίκαλη και στο τριτικάλε (συνδυασμός σιταριού και σίκαλης). Λειτουργεί ως «κόλλα» σε τρόφιμα όπως τα δημητριακά, το ψωμί και τα ζυμαρικά, βοηθώντας τα να διατηρούν το σχήμα τους. Η γλουτένη μπορεί επίσης να βρεθεί σε ορισμένα καλλυντικά προϊόντα και είναι επίσης παρούσα στην κόλλα που υπάρχει πίσω μέρος γραμματοσήμων και φακέλων.

Σε ορισμένα άτομα, η κατανάλωση γλουτένης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Υπολογίζεται ότι περίπου 18 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ έχουν κάποια μορφή δυσανεξίας στη γλουτένη, προκαλώντας συμπτώματα όπως φούσκωμα ή αέρια, διάρροια, κόπωση, κεφαλαλγία και δερματικό εξάνθημα με φαγούρα.

Περίπου το 1% του πληθυσμού στις ΗΠΑ, έχουν κοιλιοκάκη – μια πιο σοβαρή μορφή δυσανεξίας στη γλουτένη. Στην κοιλιοκάκη, η γλουτένη προκαλεί μια ανοσολογική αντίδραση που προσβάλλει το επιθήλιο του λεπτού εντέρου. Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να απορροφήσει αποτελεσματικά τα θρεπτικά συστατικά στην κυκλοφορία του αίματος και μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, καθυστέρηση της ανάπτυξης και απώλεια βάρους.

Η κοιλιοκάκη μπορεί να οδηγήσει και σε άλλες διαταραχές, όπως σκλήρυνση κατά πλάκας (MS), οστεοπόρωση, στειρότητα και νευρολογικές παθήσεις, αν δεν αντιμετωπιστεί και η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η υιοθέτηση αυστηρής δίαιτας χωρίς γλουτένη, δια βίου.

Τι είναι η διατροφή χωρίς γλουτένη;

Για τους πάσχοντες από κοιλιοκάκη, μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης σημαίνει την αποφυγή όλων των τροφίμων που περιέχουν την πρωτεΐνη.

Ψωμιά, μπύρα, καραμέλες, δημητριακά, κέικ και πίτες, τηγανιτές πατάτες, ζυμαρικά, επεξεργασμένα κρέατα και σούπες είναι μεταξύ των τροφίμων που πρέπει να αποφεύγονται. Η βρώμη μπορεί να έρθει σε επαφή με σιτάρι στα στάδια παραγωγής και επεξεργασίας της, οπότε θα πρέπει επίσης να αποφεύγεται, εκτός και αν υπάρχει ειδική σήμανση που να αναφέρει ότι είναι χωρίς γλουτένη.

Υπάρχουν πολλά τρόφιμα που είναι εκ φύσεως ελεύθερα γλουτένης, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων και λαχανικών, φρέσκων αυγών, φρέσκων κρεάτων, ψαριών και πουλερικών, των μη επεξεργασμένων ειδών φασολιών, σπόρων και ξηρών καρπών, καθώς και η πλειοψηφία των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Πολλά δημητριακά και άμυλα επιτρέπονται ως μέρος μιας διατροφής χωρίς γλουτένη, συμπεριλαμβανομένων του φαγόπυρου, του καλαμποκιού και του καλαμποκάλευρου, του λιναριού, του κινόα, ρυζιού, σόγιας, της αραρούτης και του κεχριού.

Αν και η διαθεσιμότητα πλέον των τροφίμων χωρίς γλουτένη είναι μεγάλη για άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη, όλο και περισσότεροι άνθρωποι, χωρίς αποδεδειγμένη  δυσανεξία, στρέφονται σε προϊόντα χωρίς γλουτένη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η γλουτένη είναι κακή για τον άνθρωπο, ακόμα και αν υπάρχουν ελάχιστες επιστημονικές ενδείξεις  που να αποδεικνύουν ότι είναι.

«Η γλουτένη είναι κακή για την υγεία σας μόνο αν πάσχετε από κοιλιοκάκη»

Φαίνεται ότι υπάρχουν μόνο  περιορισμένες ενδείξεις – εκτός της κοιλιοκάκης – ότι η γλουτένη αποτελεί απειλή για την υγεία μας. Μια μελέτη του 2011, που διενεργήθηκε από τον Peter Gibson του Πανεπιστήμιου Monash της Αυστραλίας, ισχυρίστηκε ότι η δυσανεξία στη γλουτένη που δεν σχετίζεται με κοιλιοκάκη, μπορεί να αποτελεί πραγματική διαταραχή, καθώς  διαπίστωσε ότι συμμετέχοντες στην έρευνα  που κατανάλωναν γλουτένη παρουσίαζαν φουσκώματα και κόπωση.

Μια μελέτη του 2013 από την ίδια ερευνητική ομάδα, όμως, ανέτρεψε τα προηγούμενα συμπεράσματά τους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα:  “Δεν βρήκαμε κανένα στοιχείο ειδικών ή δοσοεξαρτώμενων επιπτώσεων της γλουτένης σε ασθενείς με δυσανεξία στη γλουτένη που δεν σχετίζεται με κοιλιοκάκη “. Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές βρήκαν τα φουσκώματα που είχαν προηγουμένως παρατηρηθεί μπορεί να αποδοθούν στην κατανάλωση υδατανθράκων που ονομάζεται FODMAPs (ζυμώσιμα, ολιγο-, δι-, μονοσακχαρίτες, και πολυόλες).

Η Gaynor Bussell, διαιτολόγος και εκπρόσωπος Συλλόγου του Ηνωμένου Βασιλείου για τη Διατροφή, είπε στη Medical News Today: «Η γλουτένη είναι κακή για την υγεία σας μόνο αν πάσχετε από κοιλιοκάκη»

Η Lisa Cimperman, κλινική διαιτολόγος στο University Hospitals Case Medical Center in Cleveland, και εκπρόσωπος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, πρόσθεσε: «Η γλουτένη δεν είναι ούτε απαραίτητη αλλά ούτε και επιζήμια για την υγεία ή την ποιότητα της διατροφής ενός ατόμου.”

Η γλουτένη έχει «παρουσιαστεί ως διαιτητικός κακοποιός»

Ως εκ τούτου, ορισμένοι διατροφολόγοι πιστεύουν ότι  μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης, χωρίς να υπάρχει διάγνωση κοιλιοκάκης, δεν προσφέρει οφέλη για την υγεία, αλλά η αδικαιολόγητη διάδοση επαίνων για τη διατροφή μας, μας  κάνει να πιστεύουμε το αντίθετο.

Η Cimperman δήλωσε:

“Δεν υπάρχουν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία [σε μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης]. Το σιτάρι και η γλουτένη έχουν παρουσιαστεί  πρόσφατα ως διαιτητικοί κακοποιοί από μια σειρά βιβλίων και μέσων ενημέρωσης.

Δυστυχώς, παρουσιαστές talk show και διασημότητες είναι σε θέση να ενισχύσουν αυτά τα μηνύματα. Δεν υπάρχει καμία έρευνα για να υποστηρίξει μια δίαιτα χωρίς γλουτένη για οποιονδήποτε άλλον εκτός από εκείνους που πάσχουν από κοιλιοκάκη. “

Στην πραγματικότητα, μερικοί ειδικοί υποστηρίζουν μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης, ελλείψει διάγνωσης κοιλιοκάκης, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι επιβλαβής για την υγεία, καθώς μπορεί να στερήσει τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται για να διατηρηθεί μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή. Σύμφωνα με την Mayo Clinic, μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερα επίπεδα, σίδηρου, ασβεστίου, φυτικών ινών, φυλλικού οξέος, θειαμίνης, ριβοφλαβίνης και νιασίνης.

Ο Rafe Bundy, διατροφολόγος και εκπρόσωπος του Συλλόγου για τη Διατροφή, διαφωνεί, υποστηρίζοντας ότι είναι δυνατό να λάβει κανείς όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται σε μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης.

“Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, που καταναλώνουν μια διατροφή που είναι εκ φύσεως χωρίς γλουτένη ή χαμηλής περιεκτικότητας  σε γλουτένη», είπε. «Ένα καλό παράδειγμα είναι το μεγαλύτερο μέρος της Ασίας, όπου η κύρια βασική τροφή είναι το ρύζι, ενώ το σιτάρι δεν είναι. Είναι απόλυτα εφικτό να έχετε μια υγιεινή διατροφή η οποία είναι επίσης ελεύθερη γλουτένης, χρησιμοποιώντας  τυπικές διατροφικές συμβουλές.”

Ένα άλλο σημείο κατά της υιοθέτησης  μιας δίαιτας ελεύθερης γλουτένης, ωστόσο, είναι το γεγονός  ότι πολλά επεξεργασμένα προϊόντα χωρίς γλουτένη μπορεί να έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε λίπος, ζάχαρη και θερμίδες, κάτι που μπορεί  να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους.

Μήπως “μας εξαπατούν” να πιστεύουμε ότι τα  προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι πιο υγιεινά;

Σε σειρά με την προηγούμενη δήλωση της Cimperman, η Bussell μας είπε: “[το κοινό] Έχει εξαπατηθεί από δημοφιλείς, αλλά ανεπαρκώς ενημερωμένες διασημότητες και μέσα ενημέρωσης.”

Όταν έχεις διασημότητες όπως η Paltrow και η McCarthy να μιλάνε ανοιχτά για το πώς η υιοθέτηση μιας δίαιτας  χωρίς γλουτένη έχει αλλάξει τη ζωή τους, ενώ παράλληλα να  προωθούν πολυάριθμα βιβλία για το πώς να φτιάξετε τα δικά σας νόστιμα γεύματα χωρίς γλουτένη στο σπίτι σας, είναι δύσκολο να μην επηρεαστεί το κοινό.

Επίσης, είναι δύσκολο να μην παρατηρήσει κανείς τον αυξανόμενο αριθμό από προϊόντα χωρίς γλουτένη που είναι διαθέσιμα στα σούπερ μάρκετ. Αλλά είναι αυτό επειδή τα καταστήματα υπέκυψαν στη αυξημένη ζήτηση των καταναλωτών;  Ή απλά επηρεάζονται από τη δημοσιότητα  για τα προϊόντα χωρίς γλουτένη σε μια προσπάθεια να αυξήσουν το κέρδος τους; Η Bussell πιστεύει ότι μπορεί να είναι λίγο και από τα δύο.

«Είναι αλήθεια ότι τα σούπερ μάρκετ υποκύπτουν στην αυξημένη ζήτηση», είπε. «Είναι ένας φαύλος κύκλος, καθώς μπορεί να προσπαθήσουν να αυξήσουν τις πωλήσεις τους προωθώντας τα προϊόντα χωρίς γλουτένη ως ένα καλό μύθο. Από την άλλη πλευρά, δίνουν περισσότερες επιλογές σε αυτούς που πάσχουν από κοιλιοκάκη.»

Μερικοί διατροφολόγοι πιστεύουν ότι η δημοσιότητα της  δίαιτας ελεύθερης γλουτένης και η αυξανόμενη διαθεσιμότητα των τροφίμων χωρίς γλουτένη μπορεί επίσης να οδηγήσουν στην ευαισθητοποίηση του κοινού για την κοιλιοκάκη.

Συζητήστε με το γιατρό ή το διαιτολόγο σας πριν από την υιοθέτηση μιας δίαιτας  χωρίς γλουτένη

Από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε αυτό το άρθρο, είναι σαφές ότι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μιας διατροφής χωρίς γλουτένη, μεταξύ των μη πασχόντων από κοιλιοκάκη, πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω.

Προς το παρόν, φαίνεται ότι η τάση για προϊόντα χωρίς γλουτένη αναμένεται να συνεχιστεί. Αλλά προτού προβείτε στην αφαίρεση της πρωτεΐνης από τη διατροφή σας – είτε οφείλεται σε γαστρεντερικά ενοχλήματα ή στην επιθυμία για μια αλλαγή στην πρόσληψη τροφής – Η Cimperman προσφέρει μια συμβουλή:

“Τυχόν συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως χρόνιος ή σοβαρός κοιλιακός πόνος, φουσκώματα ή διάρροιες θα πρέπει πρώτα να συζητηθούν με έναν γιατρό. Ο γιατρός σας θα πρέπει να αξιολογήσει πολλές άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν αυτά τα συμπτώματα. Μία αυτο-θεραπεία μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη κατάλληλης θεραπείας.

Εάν εξακολουθείτε να θέλετε να ακολουθήσετε μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης αφού η κοιλιοκάκη ή οποιαδήποτε άλλα προβλήματα υγείας έχουν αποκλειστεί, συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο για να βεβαιωθείτε ότι η διατροφή σας περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. “


ΠΗΓΗ